EDEP YA HU!' - Yunus Emre

EDEP YA HU!'

“İbrahim Kalın kitaplığından” aldığım “Öze Yolculuk” adlı kitabında Felsefeden Edebiyata, tarihten güncel yaşama, resimden müziğe pek çok konuda televizyon programcısı ve şair Serdar Tuncer ile yaptığı söyleşilerinden/derleyip güncellediği  kitabını okuduğumda aklımdaki  birçok sorunun cevabını buluyorum.  Bir defa okumakla da tam anlamanın yeterli olduğunu düşünmüyorum zira yeniden okuma ihtiyacı hissettim. Siyasi duruştan uzak, akademik yönü de olan bir eser. 

    Rahmetli Doğan Cüceloğlu’nun evrensel sözü olan Makam, mevki, rütbe, unvan; bunların hepsi cekettir. Ceketi asar bir yere gideriz. Arkamızda sadece insanlığımız kalır ve öldüğümüzde sadece çıplaklığımızı götürebiliriz bu dünyadan." Yazar İbrahim Kalın’da bunu yapmış.

        Konfüçyus'un evrensel bir sözü de var.  "Karanlığa söveceğine, bir mum yak. Kelimelerin gücünü anlamadan, insanların gücünü anlayamazsın." der...

    Gölbaşı’nda ikamet etmesinden dolayı, şahsi tanışma fırsatı bulamasam da ancak  hemşehri! duygusuyla anabileceğim,   diğer tüm ünvanlarını yok sayıp sadece İNSAN olarak düşündüğüm ve öyle de baktığım İbrahim Kalın’ın bu kitabı hayli etkileyici olup, her sayfa da okuduğum yazıların altını çize çize  bitiremedim. Anlamadığım ve Anlamak istediğim bazı düşüncelerin yanına soru işareti de koydum.

   Bir yerel gazeteci olarak, üstelik lise de 3 yıl edebiyat okuyan ve felsefeye ilgi duyan birisi olarak kitabı çok değerli bulduğum gibi bana çok şeyler kattığını da farkettim. Bize göre yazar bir derya, tabiri caizse biz burada bir göl isek, yazar bir deniz misali…Ögreneceğimiz çok şeyler var.

    Yine Konfüçyus’un bir sözü var “Bir kelime kararını, Bir duygu hayatını, Bir insan seni değiştirebilir.” sözü burada bana daha anlamlı geldi. Ama, aşkla yaptığın zaman!

   Aşk, dediğin nedir ki zaten!  Bakmayın siz belaltı düşünceleri  olanlara, onlar  egoları yüksek olanlardır. Hatta, daha Özü ile tanışmayanlardır. 

     Aşk zaten aklın, kalbin ve ruhun BİR olarak yansıması değil mi,  Hani diyoruz ya, Özümüz/Sözümüz bir olmalı diye…İşte bu BİR olması insan enerjisinin AŞK’la yansımasıdır.   AŞK onun için çok değerlidir. Özü/Sözü bir olan AŞK’la bakmak, AŞK’la işini yapmak insanı yüceltir. Bu konularda da kitapta epeyce bir düşünce var. Türkçe konusunda da söylemleri var. Kelimelerin köklerine inmesini seviyor. Her kök kelimeden bir anlam çıkarıyor. Bu kelimelerin kökleri arapça, farsça olsa da bazı Türkçe örnekleriyle de daha anlaşılır şekilde sunuyor.

     Genelde okuduğum ve iz bırakan kitaplarla ilgili yorumları medya sayfalarımda yapıyorum. Ancak, bu kitapla ilgili sanırım birkaç defa yorum yapacağım.

     Herkesin bir duruşu var, benim duruşumda varlığını hissettiğim herşeyde "Türk Tarih ve Kültürü’nün izlerinin var olup, olmadığı" ve bu tarih ve kültüre ne kadar katkı sunduğu yönünde bir bakışımda var.

     Yazar İbrahim Kalın “Öze Yolculuk” adlı kitabında “Özümüzü aradığımız bir çağda yaşıyoruz, Öz-lüyoruz ama neyi özlediğimizi bilmiyoruz. Öz-lemenin öz-ümüzle ilgili olduğunun henüz farkında değiliz…” diyerek yaptığı girişinde adeta düşünce okyanusunda gezdiriyor…

   Ve yine bir işi doğru dürüst,  yani aşkla yapma sanatı olan, edep’in de kökünün edebiyattan geldiğini belirterek şöyle diyor

  “Bizim geleneğimizde Edebiyat kelimesi kök olarak edepden gelir. Edep bir işi doğru dürüst yapma sanatıdır...Ustalık bir edep işidir, yani yaptığın işi en doğru ve düzgün şekilde yapmak…O zaman ortaya ustalık işi eserler çıkar… İnsanlarla kurduğun ilişkinin özü edeptir. Tabiatla kurduğumuz münasebetin aslı edeptir. Ülkene, Milletine, İnsanlığa, Bilime, Sanata hizmet etmenin özü edeptir. “Edep Ya hu” diye boşuna dememiş bilgeler. Herşeyin başı ve sonu edep.

    Edebiyat da bize bu edebi öğretir. Ruhlarımızı inceltir, kalplerimizi yumuşatır, aklımızı açar. Bazen isyana, bazen sükuta ve teslimiyete davet eder. Bazen ruhumuzu hafifletir, bazen şok terapi yapar ve bizi kökümüzden sarsar…” diyerek düşüncelerini örnekler vererek anlatmaya devam ediyor.

  Burada kitabın yansıttıklarını anlatmaya ne sayfalar yeter, ne de benim cümlelerim yeterli kalır…Yazar İbrahim Kalın’ın dediği gibi burada kitap bizi okuyor!

Onun için kitabı okuyan arkadaşlar/tanıdıklar varsa üzerinde konuşabiliriz, tartışabiliriz ve yorumlar yapabiliriz. Çünkü, benim de aklımda  kalanlar oldu.

Sevgi ve Saygılarımla

Bayram Türkmez

27 Ocak 2024

-M.Doğan Cüceloğlu, Türk psikolog ve akademisyen. (1938-2021)

-Konfüçyüs, Çinli filozof, eğitimci ve yazar. M.Ö. 551 - M.Ö. 479

-Yunus Emre,  Türk şair/yazar ve mutasavvıf (1240-1320)