Gölbaşı’nda ki siyasete hemşehricilik,  dinsel ve etnik faaliyetler yönünden etkileri konusunda  yorum yapmaya devam ediyoruz.  Bundan önceki yazımda ilçemizde siyasi ve sosyal oluşumlarda neden Kürt kökenli vatandaşlarımız yok! diye sormuş bunun cevabını aramaya koyularak,  kürt kökenli vatandaşlarında siyasi ve sosyal alanda olması gerektiğini anlatmıştım.

Bu yazımda da ilçemizdeki Çerkez kökenli vatandaşların yerleşim yerleri ve siyasetteki etkilerini iki bölümde anlatmaya çalışacağım.

     Daha önce söylediğim gibi bu yazılarımda eksik ya da yanlış bir yorum olursa, sizlerde yorumlarınızla katkı verirseniz sevinirim…   (Bayram Türkmez)

   1864 yılında dönemin Çarlık Rusya'sı tarafından sürgün edilen,  sürgün edilirken birçok katliamlara uğrayan Osmanlı Devleti’ne sığınmak zorunda kalan Çerkez kökenli vatandaşlarımız var.  Gölbaşı’nın bazı bölgelerine sonradan yerleşen 4 köy var. Çerkez olmalarına rağmen kendi içlerinde de farklı boylara sahipler...

    İlk ismi Çerkezhöyük olan, daha sonra  Balkan Türklerininde buraya göçmesiyle ismi değişen Gökçehöyük,  Hacımuratlı , Yağlıpınar, İkizce… Diğer çevre mahallelerinde Çerkez aileler yaşamaktadır.

           Önceleri ABD’nin üssü olarak kullanılan  1950 yılından sonra  Genelkurmay Başkanlığı’na bağlı o dönemin Bayrak Garnizonu olarak bildiğimiz yerleşim alanıyla bitişik olan Çerkezhöyük’e ilk olarak Türkiye’nin değişik bölgelerinden gelen Çerkezler yerleşmiştir.     1970’lerden sonra Bulgaristan zulmünden gelen balkan Türkleri de buraya  yerleşmiş  olup köyde iki ayrı kültür olarak yaşamaya başlamışlardır. 1980 yılından sonra Çerkezhöyük adı  değişerek Gökçehöyük adını almıştır.  Son 15 yıla kadar mezar yerleri bile ayrı olan Kafkas ve Balkan göçmenlerinin oluşturduğu kültürle artık ortak yaşamlı bir mahalle olmuştur.  Ancak, son yıllarda dışarıya arazi satışlarından dolayı çok değişik kültürlerin yaşam alanı olmuştur…

Yine, Konya Yolu tarafından Yağlıpınar var. Buranın temelinde de Çerkez vatandaşların oluşturduğu bir kültür var. TÜRKSAT Uydu İstasyonu’nun bitişiğindedir.  Burada halen yoğun olarak  Çerkez kültürünü yaşatmaktadır…Karaçay Türklerinin yanı sıra son yıllarda dışarıya arazi satışlarıyla değişik kültürlerinde yaşam alanı olmuştur.

     Hatta, bundan  yaklaşık 12 yıl evvel  her yıl gelenekselleştirilmesi planlanan Çerkez Etkinlikleri yapılmıştı. O dönem yine  Çerkez olan  AK Parti Genel Başkan Yardımcısı olarak görev yapan, Abdüllatif Şener ve eşi’de o etkinliğe katılmıştı.  Etkinlik tüm köy adına yapıldığı için aklı eren herkes konuşuyordu. Kimisi Çerkezleri anlatırken, kimisi de çıkıp Kafkaslar bölgesindeki  Karaçay Türk soydaşlarımız diyordu…Netice de  halk oyunlarıyla, yemekleriyle bir kültür anlatılıyordu.

Daha sonra Yağlıpınar köyünün sadece Çerkezlere ait bir köy olmadığını öne süren bazı kişilerlerin tartışmasıyla bu etkinlikler bir daha yapılmadı…

Birde Hacımuratlı köyü var. Tabi, ne kadar köy desekte bunlar artık birer mahalle oldu.  Hacımuratlı’da da sonradan göçen  Çerkez vatandaşlar var. Burada da toprak satışlarından dolayı göçler olmuştur , ancak kendi içlerinde büyümeyi tercih ederek örgütlenmenin yoluna gitmişlerdir.  Hacımuratlı bölgesinde gerek kooperatif gerekse başka amaçlarla bir araya gelen Çerkez kökenli vatandaşlar toplu halde yaşamak için çaba sarfediyorlar.

NART kelimesi Çerkezler için önemlidir. Nart,  yiğit anlamında kullanılan yiğitlik destanlarını anlatan Çerkezlerin kullandığı ve önemsediği bir kelimedir.  Hacımuratlı’da da  NART adıyla kurulan  kooperatif gibi oluşumlar olup,  Ankara ve Türkiye genelinden katılan  bazı Çerkezler  kendi kültürlerinden kopmamak için bir araya gelmiştir.  Zaten,  son olarak Gölbaşı Kuzey Kafkasyalılar Derneği’nin organizasyonu ile Çerkez Sürgün Anıtı’da Hacımuratlı’ya yapılmıştır.

Nart adında birçok  kitap/dergi gibi yayınların yanı sıra, bir dönem Vakıfbank tarafından bile Narkkart  adıyla bir kredi kartı bile çıkartılmıştı.  Kafkasyanın bu  kültürdeki insanları, Çerkez kültürünü unutmamak için böyle bir yönteme başvuruyor.  Bazı kurumlarda böyle destek veriyordu!

 Haymana’ya bağlı iken Gölbaşı’na geçen İkizce’de   Çerkez köyü olup,  bu köyden birçok insanın kurtuluş savaşında milli mücadele de yer aldığı anlatılır. 

    Haymana kaynaklarında özellikle “Haymana’nın 5 atlısı…” olarak geçenler arasında bu köyün insanları da vardır.  Bu köy ile genel de akraba olan Dikilitaş (Urunkuş) aslında bir Türkmen köyü olup,  Çerkez köylerinden çok kız alıp vermeleriyle birlikte kültürleri karışmıştır. 

   Kurtuluş savaşı döneminde Atatürk yanında milli mücadele de yer alanlar var olduğu yazılıdır.

      Yine, milli mücadele döneminden sonra ,  bu bölgeye gelerek “Din elden gidiyor…” deyip,  Cumhuriyet'i kurmak isteyen Atatürk’e  karşı mücadele eden  Çerkez Ethem’in yanında yer alarak Atatürk’e karşı mücadeleye girişmiş  bazı Çerkezlerde   olmuştur.

     Çerkezlerinde kendi aralarında farklı halk kökenleri vardır.

         Gölbaşı merkezde de Çerkezler vardır.  Yaklaşık 60 yıl önce İstanbul’dan gelen Çerkez kökenli ailelerde vardır. Hatta, İstanbul kökenli bu Çerkez ailelerin dedelerinin  Osmanlı sarayında çok etkili kişiler oldukları, O dönem  kurtuluş savaşı döneminde;  saraydan  Ankara’ya  da özel görevle gönderildikleri  söylenir.

          Günümüzde Çerkezlerin çoğu da Türk, Kürt…vs. ailelerle kız alıp kız vermişler ve birbirine karışmışlardır. 

      Ancak, karışmayan  ve karışmak istemeyen orijin (orijinal gen/bozulmamış aileler-misyoner) guruplar vardır ve  kendi kültürlerini, dillerini, inançlarını yaşatmak için örgütlü şekilde mücadele veriyor…

    Kendilerini iyi eğiten, okuyan, yetiştiren bu insanları Türkiye'de  Kamu kurumları başta olmak üzere,  siyasette de çok etkili olmuştur.   Çerkez vatandaşların  kültürel olarak dernek, vakıf, federasyon vs. gibi kurumsal  örgütlenmeleri  en az 40 yıldır, genel kültürel faaliyeti olarak görülüp desteklenmişlerdir...

    Orijin gurup alanındaki Çerkezler birgün özyurtları olan Kafkasya bölgesine gideceklerini söyleyip, Türkiye’de misafir olduklarını belirtirler.

       Gölbaşı’nda bugün itibarıyla ne kadar Çerkez kökenli vatandaşımız var ise hemen hemen hepsi de ya Türk milliyetçisi ya da Ulusalcıların saflarında yerini almıştır...

     Bu ülkenin sorunlarıyla yerelde de kafa yorup, çözümü içinde girişimler yapan Çerkezlerin en etkili olduğu alanlar  siyasi ve sosyal  alanlardır.

      İlçemizde Çerkez kökenli (orijin) nüfus sayısı  birkaçyüz rakamıyla  ifade edilebilecek kadar az olup,  ancak dededen, ebeden, anadan, babadan kız alıp kız vererek akraba olmuş, Türklere yoldaş olmuş, kandaş olmuş Çerkez kökenlilerin  nüfusu  en fazla tahmini 5 bin civarındadır…

    Çerkez kültürünü yaşatmak için, çerkez kökenli vatandaşları bir çatı altında toplayabilmek için faaliyetler vardır. Bunlardan 1 tanesi de Gölbaşı Kuzey Kafkasyalılar Derneği olup, bu dernek değişik zamanlarda  etkinlikler düzenleyerek, çerkez kültürlerini anlatıp, tanıtmaktadır...

    Hatta, Hacımurat'lı mahallesine bu yıl Çerkez Sürgün Anıtı yapılmasının organizasyonu nu da belediye destekli  yaptırmıştır..

       Gelecek yazımda siyasette ve sosyal yaşamda ne kadar etkileri nedir? Bu konuyu anlatmaya çalışacağım…VE bu konularda katkı vermek isteyenlerin yorumlarını da beklerim…

          Devamı gelecek

Selam ve Saygılarımla

Bayram Türkmez

6 Kasım  2016